BROZER

ook: FRAILER
Mijke de Jong

met: Leonoor Pauw (Muis/Leonoor), Lieneke le Roux (Lian/Lieneke), Adelheid Roosen (Carlos/Adelheid), Marnie Blok (Ted/Marnie), George van Houts, Mereld van Houts, Robijn van Houts

Scenario: Jolein Laarman. Vervolg op Broos (1997) over vijf zussen en een dramatisch verlopen familiebijeenkomst. Bijna vijftien jaar later heeft één van hen kanker. Als Muis hoort dat ze ongeneeslijk ziek is, krijgt het leven voor haar een totaal andere betekenis. Op haar weg naar het onbekende brengt ze regelmatig de zondagen door met haar zussen. Snoeihard, met gevoel voor humor, boos, angstig en met liefde zoeken zij elkaar op tot de dood hen scheidt. De film verbeeldt de pogingen van de vier zussen om met dit verdriet om te gaan en om grip te krijgen op de vergankelijkheid. Een intense speelfilm waarbij de makers voor en achter de camera worden geconfronteerd met de grenzen van fictie.

Producenten: Frans van Gestel, Ellen Havenith. Camera: Ton Peters. Production design: Jolein Laarman. Geluid: Kees de Groot, Pepijn Aben, Jac Vleeshouwers. Montage: Dorith Vinken. Muziek: Rutger Reinders. Productiebedrijf: Topkapi Films, PRPL B.V. Omroep: VPRO TV, HUMAN. Distributeur: ABC/Cinemien

In première tijdens het filmfestival in Toronto 2014. Leonoor Pauw was tijdens het draaien zelf terminaal ziek. De eerste draaidag was in april 2011. Er was geen script, daar was geen tijd voor. Per draaidacht bedachten ze een aantal onderwerpen en scènes en dan maar zien wat er gebeurd op de set. De acteurs komen na enige tijd in beeld als zichzelf en richten zich tot Noor. Ook Pauws man George van Houts en haar tienerdochters Merel en Robijn komen in de film.

Opgenomen in Nederland en Noorwegen. Noor overleed op 21 mei 2013. Ze is ook gefilmd na haar dood, dat wilde ze zelf. 

Persreacties:
Wouter Los op Cinemagazine.nl op 28 september 2014: " (...) In 2007 verscheen het prijswinnende ‘Broos’. De film vertelde over vijf zussen en hun bekommeringen in het leven. In het semidocumentaire ‘Brozer’ komen vier van hen terug. Aanleiding is de ongeneeslijke ziekte van actrice Leonoor Pauw, die in de film terugkeert als de erudiete Muis. Ook Marnie Blok (Ted), Lieneke Le Roux (Lian) en Adelheid Roosen (Carlos) zijn weer van de partij. Wat begint als een fictief verhaal, verandert in een realistische vertelling vol angst, verdriet en een verrassende hoeveelheid humor. Een gecompliceerd plot heeft ‘Brozer’ niet. In een ware cinéma vérité-traditie volgt regisseur Mijke de Jong de ‘zussen’ en hun wijze waarop ze omgaan met de aankomende dood van één van hen op de voet. Dat levert een heftige en innemende film op, vooral omdat de menselijkheid van de vier actrices op de voorgrond staat. Ze geven zich allen bloot, waardoor elementaire emoties aan de oppervlakte op komen borrelen. In hun kleding proberen ze eensgezindheid uit te stralen, maar in werkelijkheid zijn ze allen verschillend. Dat kan op momenten botsen, zeker wanneer de angst en onzekerheid over het einde toeneemt. Het onvermogen om over de dood te praten en hun verdriet in woorden onder te brengen staat helder denken in de weg. Pauw zelf is dan de rots in de branding die weigert een slaaf van het sterfproces te worden en met haar opmerkingen rust in de tent brengt. Door het realistische karakter van ‘Brozer’ is er van echt acteren wellicht geen sprake. Het maakt het authentieke acteerwerk van de vier hartsvriendinnen des te indrukwekkender. Ze kibbelen er lustig op los zonder dat het gemaakt overkomt. Dat komt ook omdat het fictieve gedeelte steeds meer wordt losgelaten en de werkelijkheid hun ware karakter openbaart. De echtheid spat er vanaf. Op Nederlands niveau zijn deze naturelle prestaties zelden vertoond. Door de sterke karakters wordt ‘Brozer’ nooit te zwaar of sentimenteel. Er mag natuurlijk gehuild worden, maar er wordt ook een hoop gelachen. Mijke de Jong weet daarin een uitstekende balans te vinden. Behalve de lichte muziek, maakt ze visueel geen gebruik van dramatische effecten. Uiteindelijk zal de kanker toch zijn tol gaan eisen. De onvermijdelijkheid van dat einde staat echter in de schaduw van de onfeilbare hechtheid van de groep vriendinnen. De Jong begeleidt de gebeurtenissen met een effectieve fotografie die op momenten prachtig uitvalt. De dansscènes met Pauw, de opnames in de Noorse Lofoten en het haast absurdistische doodskistentafereel. Het getuigt allemaal van een goed oog voor het maken van onvergetelijke cinema. Er is meer. De Jong hanteert verschillende camera’s met wisselende kwaliteit. Zo blijft de film tussen fictie en werkelijkheid laveren. Net als de vier hoofdpersonen zit ook De Jong merkbaar gevangen tussen de moeilijke overgang van fictie naar realiteit. Als regisseur maakt ze zodoende op een actieve manier deel uit van de kleurrijke entourage rondom de stervende Leonoor Pauw. ‘Brozer’ is niet alleen een film over de dood, maar gaat ook zeker over de veerkracht van het leven. De nalatenschap van Pauw berust zich erin zin te geven aan de ziekte die zoveel mensen het leven kost. De vragen waarmee naasten zitten, zullen voor menigeen herkenbaar in de oren klinken. Naast de absolute schoonheid heeft de film dus ook een therapeutisch effect. ‘Brozer’ is op meerdere vlakken een zeer imposante film."

Mark Moorman in 'Het Parool' van 1 oktober 2014: " (...) 'Brozer' is het eerste project van de stichting Ongeremd Delen, door Pauw in 2011 opgericht om kunstenaars met kanker te helpen met projecten om de 'ernstige ziekte te verbeelden of vorm te geven'. 'Ongeremd' staat voor de groei van de kankercellen en de complete inzet van de actrice, die geen enkele terughoudendheid betracht. De film is een uniek, moeilijk te plaatsen document geworden. 'Brozer' opent met vrij losstaande scènes, over een lange periode opgenomen, waar het fictieve idee overeind blijft, maar wordt doorweven met de schrille realiteit. De actrices zijn 'in character' tijdens een echt gesprek met de oncoloog van Pauw. (...) In de loop der maanden en jaren die de opnamen in beslag namen, dringt zich een nieuwe realiteit op. Leonoor Pauw is te ziek om te spelen en de actrices beginnen zich af te vragen of het acteren niet een dekmantel is waarmee ze hun echte emoties afschermen - en langzaam glijdt 'Brozer' een andere vorm binnen, die heel aangrijpend het stervensproces in beeld brengt. We zien Pauw nog een keer salsadansen in een lege studio, totdat het lijf niet meer mee wil. In een serie close-ups zien we haar toestand langzaam verslechteren. En uiteindelijk wordt ze gefilmd als ze overleden is en één van de actrices/vriendinnen en haar dochter haar in de laatste kleren steken en de lippen stiften. Ongeremd, inderdaad, en niet elke kijker zal dit pad willen of zelfs maar kunnen gaan, maar 'Brozer' is een film die je niet zomaar loslaat."

Kijkwijzer: 9 jaar (angst, grof taalgebruik).
Trailer
IMDb
Première: 2 oktober 2014 (20 bioscoopzalen)
K-81 minuten