met: Jan Smit (Vincent), Roos van Erkel (Eva), Pieter van der Sman (Dirk), Mike Weerts (Chris), Monic Hendrickx (Eva’s moeder), Teri Tordai (tante Anke), Gerard Cox (hotelmanager), Paul van Soest (Willem), Joop Kasteel (Schmidt), Michel Sluysmans (wachtmeester), Ruben Lürsen (politieagent), Sijtze van der meer (vader onder trap), Ad Knippels (hoofdcontroleur), Jobst Schnibbe (vader van Eva), Kes Blans (kolonel), Jelle Palmaerts (Herman), Marijn Klaver (boer), Tom Pilath (Feldwebel), Thomas van Montfort (Duitse officier), Koos Postema (dominee), Steven Stavast (Usher)
Scenario: Ate de Jong, Paul Ruven. Rotterdam, mei 1940. De jonge bakkersknecht Vincent de Graaf ontmoet bij toeval de welgestelde Eva von Heerle. Zij is de dochter van uit Duitsland gevluchte notabelen, hij een volksjongen die werk vond in Rotterdam. Zij staat op het punt een verstandshuwelijk aan te gaan met de rijke industrieel Dirk. Hij wil naar Amerika om zijn zieke broer Chris een toekomst te geven. Vincent raakt halsoverkop verliefd op Eva, maar alleen een wonder kan hen bij elkaar brengen. Of het noodlot… Dan trekken Hitlers troepen de grens over. Terwijl het Nederlands leger dapper weerstand biedt, ziet Vincent zijn kans schoon om een centje bij te verdienen Hij biedt Dirk aan de ouders van Eva naar Rotterdam te halen. Tot Vincents eigen verbazing vergezelt Eva hem op de gevaarlijke tocht dwars door de frontlinie. Terwijl de twee zowel avontuurlijke als romantische momenten beleven, komt er een waarschuwing uit Berlijn. Als het Nederlandse leger zich niet direct overgeeft, zal Rotterdam gebombardeerd worden. Bluf, of dodelijke ernst? De legerleiding negeert het Duitse ultimatum; de bommenwerpers vliegen volgeladen naar de Maasstad. 14 mei zal de levens van alle Rotterdammers voorgoed veranderen. Ook die van Vincent en Eva.
Producenten: René Huybrechtse, San Fu Maltha, Naomi Polhaupessy, Niko Post, In-so Radstake, Els Rientjes, Paul Ruven, Jan Vrints. Camera: Gábor Szabó. Montage: Herman P. Koerts. Art direction: Zsuzsanna Borvendég. Make up: Alexandra Kourline. Stunt coördinator: Nicolas de Pruyssenaere, Béla Unger.
Begin mei 2012 begonnen de opnamen. In Hongarije werd gefilmd tussen 12 juni en 19 juli 2012 in Boedapest. Andere opnamen vonden onder andere plaats in Zeeuws-Vlaanderen, Rotterdam, Dordrecht, Utrecht en in België.
Filmdebuut voor Jan Smit en Roos van Herkel.
Van Herkel vervieng Noortje Herlaar die aanvankelijk Eva zou spelen. Herlaar liet de rol schieten omdat ze liever in de tv-serie Moeder, Ik Wil bij de Revue ging spelen.
Jan Smit over zijn eerste acteerrol in 'Sp!ts' van maandag 17 december 2012: "Ik heb natuurlijk nul ervaring, maar ik denk dat ik een heel degelijke rol heb neergezet. Mensen kunnen niet zeggen dat ik het slecht gedaan heb. (...) Ik hoop dat er goede recensies bij zitten, maar als mensen mij maanden van tevoren al de grond in schrijven alleen om het feit dat ik überhaupt in een film ben gaan spelen, dan kan ik van hen geen eerlijke recensie verwachten. Want daar zit hoe dan ook een vooroordeel in verwerkt. Mits ze echt gaan kijken van ’hoe doet hij het in de film’, dan kan ik wel zeggen of wat ze schrijven terecht is of niet.(...) Natuurlijk word ik nu afgerekend op mijn prestaties als acteur, maar mijn collega’s worden erop afgerekend omdat het hun vak is. Bij hen hangt er iets vanaf.(...) Ik ben heel druk of heel vrolijk en vlak voor een moeilijke scène zette ik gewoon een knop om. Ik hoef dan niet tien minuten in mezelf te mediteren of mijn tekst nog door te nemen. Na ’cut!’ had ik zoiets van: gaan we vanavond nog wat doen? Ik nam het wel serieus, maar ik ben juist voor deze rol gevraagd omdat ik geen acteur ben.(...) Toch, áls ik weer gevraagd word, ga ik er zeker over nadenken, maar ik ga geen audities doen. Simpelweg omdat ik dat niet wil. Ik bedoel het niet arrogant, maar ik ben geen acteur. Ik hóef geen film te maken, dus ik ga niet leuren. Voor mij was het echt een uitstapje."
Ate de Jong over Jan Smit: "Ik zie in Jan oprecht een jonge Belmondo, Yves Montand, Sean Connery of Michael Caine. Allemaal acteurs zonder strikte opleiding."
Naast de film is er ook een lespakket voor scholen om de jeugd duidelijk te maken wat de impact van het bombardement was.
Persreacties:
De eerste kritieken op internet lieten voor de première al geen spaander heel:
'Het spel van Smit is echter het minste probleem', constateert Fabian Melchers op de website Neerlandsfilmdoek.nl. 'Maar wat de film echt de das om doet, is het scenario. Het regent clichés: het drama is zo ongeloofwaardig dat het onbedoeld lachwekkend wordt. Funest voor een film die een van de grootste tragedies uit de Nederlandse geschiedenis moet weergeven.'
Daan Snouck Hurgronje van Filmpjekijken.com sluit zich hier volmondig bij aan. 'Aan goede bedoelingen geen gebrek', stelt de recensie. 'Maar regisseur Ate de Jong en scenarist Paul Ruven hebben het voor elkaar gekregen dat de film vrijwel op alle fronten de plank volkomen mis slaat: onwaarschijnlijke wendingen, pijnlijk houterige dialogen en achterhaald melodrama.' Ook hier wordt Smit niet het grootste probleem van de film genoemd. 'Geen enkele acteur komt ongeschonden uit dit debacle.'
Ook in België waren de eerste reacties niet mals. 'Het bombardement is het ergste wat mij is overkomen, stelt de hoofdpersoon. Ik ga daar graag in mee',aldus de Vlaamse recensent Ruben Nollet van Cobra.be. 'Je zou regisseur Ate de Jong de hilarisch dwaze personages die uit de laatste Muppets-film lijken gestapt kunnen vergeven als hij de rest op niveau had gekregen. Maar Het Bombardement is knuddigheid troef die je met ergernis en groeiende verbazing gadeslaat.'
Het Veronica Magazine is iets milder, maar stelt wel dat 'meer pit en tempo erg welkom was geweest.'
De website Moviescene.nl is als enige echt enthousiast. 'Het Bombardement is een epische film die een van de grootste trauma's uit de Tweede Wereldoorlog met respect behandelt', vindt criticus Armand Lahaije.
Mark Moorman in 'Het Parool' van woensdag 19 december 2012: "Het is niet de schuld van Jan Smit. Ik weet dat hij een populaire Volendamse zanger is en dat regisseur Ate de Jong beweerde nog nooit van hem te hebben gehoord toen hij hem castte. Ik weet dat hij geen acteur is en geloof me, dat is in elke zin te horen en in elke gebaar te zien, maar je had hier Fedja van Huêt kunnen neerzetten en dan was Het bombardement nog reddeloos verloren geweest. Het begint met het scenario, van de hand van regisseur De Jong en producent Paul Ruven. Die Ruven is een eigenaardige figuur, die boekjes schrijft over de geheimen van Hollywood, maar zelf wanproducten als Me and Mr. Jones on Natalee-Island voortbrengt - daar heeft u nog nooit van gehoord, want hij is niet uitgebracht. Welke les uit Hollywood heeft hijzelf eigenlijk geleerd? Deze kennelijk: kijk naar een succesvolle film en neem de formule over; in dit geval 'modelletje Titanic'. (...) de ramp in kwestie is hier het bombardement op Rotterdam - minus het budget, de verbeelding en het talent. Het bombardement zelf begint op een uur en twintig minuten in de film (we hebben geklokt, allemachtig, wat hebben we geklokt) en blijkt uiteindelijk niet meer dan een cliffhangertje op te leveren in een verstoorde huwelijksplechtigheid. Beetje onsmakelijk om die tragedie als een plotelementje in een onnozele romance te gebruiken. Het is allemaal van een onvoorstelbare oubolligheid. Opening: VVV-beelden van het moderne Rotterdam. Terug in de tijd. Vertelstem: 'Rotterdam was toen een bruisende stad vol toekomstmogelijkheden.' Beste makers: dat is echt een wanstaltig lelijke zin. Vele zullen volgen, vaak uitgesproken door verbijsterd kijkende figuranten in Polygoonstand: 'Er is nergens meer benzine te koop. Ook niet op de zwarte markt!' Bedankt voor de info. 'Wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje!' En dank je wel, Gerard Cox, we hadden je heus wel herkend. De Duitse aanval ziet eruit alsof hij geënsceneerd is door de lokale studentenvereniging die een kostuumwinkel heeft geplunderd. En dat het budget tekortschoot om een waarachtige reconstructie van het bombardement te maken is een understatement. Gelukkig zien de makers nog kans de cast Ketelbinkie in de puinhopen te laten zingen, want zo ging dat in die tijd, mensen.Wie nooit een Nederlandse film heeft gezien, zou echt denken dat de tijd hier heeft stilgestaan. Dat Paul Verhoeven nooit films in dit land heeft gemaakt, dat we hier kennelijk geen professionele acteurs in huis hebben, dat filmverhalen uitgewoonde Hollywoodformules zijn en dat er halverwege de film altijd een moment moet worden ingelast voor het meisje om haar jurk uit te doen. Het meisje heet Roos van Erkel en het is niet haar schuld."
Mario Wisse in 'Metro' van donderdag 20 december 2012: "(...) De Volendamse zanger komt vrij naturel over als bakkersknecht en amateurbokser (...) Klinkt als een groot drama, maar zo voelt het nergens. En nee, het ligt niet aan Smit en Van Erkel dat HET BOMBARDEMENT - dat tegen het einde van de film plaatsvindt en eigenlijk niet veel meer dan een voetnoot in het veerhaal is - geen beste film is. Dat heeft vooral te maken met de voorspelbaarheid en de ongeloofwaardigheid van het wat kinderlijke scenario. Ook die bombastische muziek begint na verloop van tijd stevig te irriteren."
Marieke Kremer in 'Sp!ts' van donderdag 20 december 2012: "(...) deze volkszanger voortaan echt beter bij zijn leest kan blijven. Want hij mag sympathiek overkomen, hij is geen seconde geloofwaardig als bakkersknecht/amateurbokser uit het Nederland van de vroege jaren veertig. Smit is echter niet het slechtste aan HET BOMBARDEMENT, en dat zegt veel over de rest van de film. Zo steekt actrice Roos van Erkel , in de rol van 'love interest' Eva, haar tegenspeler naar de kroon als het gaat om onnatuurlijk uitgesproken dialogen, ongemakkelijke bewegingen en verkrampte mimiek. Je kunt hen dat overigens niet echt aanrekenen, want het verhaal waarvan ze het moesten hebben, kón niet leiden tot groots acteerwerk. „Hitler wil iedereen doodmaken!”, zegt Eva bijvoorbeeld tegen Smits personage Vincent, als die in aanloop naar het bombardement wat nonchalant doet over het dreigende Duitse gevaar. Krijg zo’n zin maar eens vlot je strot uit.Daarnaast worden ze in de meest idiote situaties geplaatst. Zo trekt Eva, direct nadat Vincent haar een gruwelijk en intiem jeugdtrauma heeft toevertrouwd, om de één of andere bizarre reden haar trouwjurk aan – ze heeft het ding bij zich omdat ze de volgende dag moet trouwen met iemand van wie ze niet houdt – en lonkt ze daarin gekleed naar de man op wie ze zojuist verliefd is geworden. Dit is in dramatisch opzicht zo bespottelijk dat een jonge Meryl Streep er nog niet mee was weggekomen. En dat geldt voor meer scènes, met een bokspartij in het bos en een wals in een boerenschuur als dieptepunten. Het script van Het Bombardement doet bovendien wel erg sterk denken aan dat van Titanic. (...) Grote verschil: de actiescènes duren slechts een schamele tien minuten en zijn, vooral vergeleken met het visuele geweld dat we uit Hollywood gewend zijn, weinig spectaculair.Daar komt nog bij dat het bombardement op Rotterdam nauwelijks een rol van betekenis speelt. We zien bijna niets van de impact die het had op de stad en zijn bewoners; de gebeurtenis dient slechts als achtergrond voor een oubollige, ongeloofwaardige romance. Jammer, want juist dit aspect van de oorlog, dat in de grote hoeveelheid drama’s over die tijd nauwelijks aandacht kreeg, had een veel betere film verdiend."
Joost Broeren in 'de Filmkrant' van januari 2012: "Jan Smit als Rotterdamse volksjongen? Het moest niet gekker worden. Maar die controversiële casting blijkt een van de minste problemen van het mislukte Het bombardement. Mag je een film maken over een traumatische gebeurtenis als het bombardement van Rotterdam? Of preciezer, mag je er een film als Het bombardement over maken, waarin overduidelijk vooral op entertainment gemikt wordt? Mag je, zoals de film doet, een drama dat zulke sporen heeft nagelaten naar de achtergrond schuiven om een avonturenverhaal vol bakvissentimentaliteit te vertellen? Die vraag houdt de gemoederen al bezig sinds Ate de Jongs Het bombardement werd aangekondigd en zal ook na de release nog wel even doorsudderen. Een groep Rotterdammers kondigde een week tevoren via Facebook alvast protestacties aan; de film zelf probeert op voorhand te sussen door bijrollen te geven aan ere-Rotterdammers als Gerard Cox en Koos Postema. Maar los van die vraag kun je je na het zien van Het bombardement afvragen of er in ieder geval niet een goede film over had kunnen worden gemaakt. (...) Karakter en plot zijn vaak even opzichtig functioneel als die uitleggerige voice-over, die het eerste halfuur van de film overheerst. de film [weet] zijn epische pretenties niet waar te maken. Niet dat er iets mis mee is om een groots drama klein te houden, dicht bij de personages, maar in Het bombardement voelt het te vaak als een keuze uit beperking. Telkens weer zijn de begrenzingen van budget en techniek pijnlijk zichtbaar — vreemde camerastandpunten ingegeven door te moderne locaties; ontploffingen die consequent nét buiten het kader plaatsvinden. Voor een epische film is het te weinig episch; voor een klein karakterdrama is er te weinig karakter. De Jongs zelfverwoorde opzichtige gooi naar Titanic nodigt eerder de vergelijking uit met Michael Bays drakerige Pearl Harbor."
Kijkwijzer: 12 jaar (grof taalgebruik, geweld, angst)
Site: http://www.defilmhetbombardement.nl/
Trailer
Première: 20 december 2012
K/ZW-104 minuten
