SPIJT!

Dave Schram

met: Robin Boissevain (David), Stefan Collier (Jochem), Charlotte Bakker (Sanne), Dorus Witte (Vera), Nils Verkooijen (Justin), Brahim Fouradi (Youssef), Fabienne Bergmans (Nienke), Gregory Samson (Niels), Rick van Elk (Remco), Dave Mantel (Tino), Mike Libanon (leraar Engels), Jessica Zeylmaker (moeder van Jochem), Edo Brunner (vader van Jochem), Tarzan Rutgers (fotograaf), Eileen Farnham (Manon), Roos Ouwehand (moeder van David)

Scenario: Maria Peters, Dick van den Heuvel. Verfilming van het gelijknamige boek van Carry Slee. Boek en film gaan over Jochem die gepest wordt door het clubje van Sanne. Klassenleraar Tino grijpt niet in als Jochem gepest wordt. Klasgenoot David ergert zich hieraan, maar durft er zelf ook niks van te zeggen. Dan organiseert meester Tino een klassenfeest, waar de band van David kan optreden. Als dat helemaal misgaat heeft David geen oog meer voor Jochem, die te grazen wordt genomen door zijn pestkoppen. De volgende ochtend krijgt de klas van de rector te horen dat Jochem ‘s avonds niet is thuisgekomen…

Producenten: Danielle Guirguis, Maria Peters, Hans Pos, Dave Schram. Muziek: Herman Witkam. Camera: Erwin Steen. Montage: Robin de Jong. Production design: Jan Rutgers. Kostuums: Ingrid Blankendaal. Make up: Pietertje Schmitt.

The Voice Kids-winnares Fabiënne Bergmans zingt samen met Brahim Fouradi de titelsong Hou me vast. Beiden zijn ook in de film te zien.

Kijkwijzer: 9 jaar (grof taalgebruik, angst).

Persreacties:
Fleur Hartel in 'Metro' van donderdag 20 juni 2013: "Deze kinderen weten wat acteren is. Het verhaal is aangrijpend en zo overtuigend gespeeld dat menigeen het niet droog zal houden. Het is geen opvrolijkertje. De film is gemaakt om aan het denken te zetten en dat doet het ook. Klassenleraar Tino is wat ongeloofwaardig omdat hij blind is voor de pesterijen. De toegevoegde waarde van de schoolband komt niet helemaal uit de verf."

Thierry Verhoeven op FilmTotaal.nl op 19 juni 2013: "Naar het schijnt was het Carry Slee zelf die aandrong op een verfilming van Spijt!, aangezien dit verhaal over pesterij haar erg aan het hart ging. Het is niet moeilijk om te zien waarom Schram en Peters daar even mee hebben gewacht. Spijt! is namelijk niet alleen een van Slees populairste en meest geprezen boeken, maar ook een met een behoorlijk donker randje. Dat lijkt misschien vreemd voor degenen die in eerdere Slee-verfilmingen drugsgebruik, anorexia en vrouwenhandel voorbij zagen komen, maar die thema’s zijn voor velen toch een ver-van-mijn-bedshow. Pesterij is echter iets waar praktisch iedereen op jonge leeftijd ooit mee wordt geconfronteerd. Is het niet als slachtoffer of dader, dan wel als toeschouwer. Slees boek (en daarmee ook de gelijknamige verfilming) heeft iets verfrissends doordat hoofdpersoon David tot die laatste groep behoort. Lijdzaam toekijkend ziet hij hoe zijn dikkige en verlegen klasgenoot Jochem door drie leeftijdgenoten het leven zuur wordt gemaakt. Daarin gaan ze dusdanig ver dat David ze enkele keren tot de orde probeert te roepen, maar de pestkoppen blijken geraffineerd genoeg om hem direct te laten inbinden. Het dreigement dat hij bij bemoeienis dezelfde behandeling kan verwachten, lijkt namelijk bijzonder reëel. Spijt! is daarmee voor zijn jonge publiek een vrij confronterende film. Pesterij is geen puur externe bedreiging, maar iets waarvan iedereen (zowel leerlingen als docenten) enige schuld draagt. Dat geldt zelfs voor slachtoffer Jochem, die gelaten de vernederingen over zich heen laat komen en koppig weigert om hulp te vragen. Spijt! werd geschreven in een tijd dat hedendaagse communicatiemethoden als mobiele telefonie nog ver weg waren. De film is gesitueerd in het heden, dus is het verhaal gemoderniseerd. Helaas niet op de meest subtiele wijze: bij het minste of geringste worden smartphones tevoorschijn gehaald en in plaats van deel uit te maken van de schoolkrantredactie, blijkt David in een band te spelen waarin zijn Marokkaanse vriend uiteraard als rapper actief is. Wat het scenario echter vergeet, is dat pesterij de afgelopen tien jaar een digitalisering heeft doorgemaakt en dat Facebook een hulpmiddel hierin is geworden dat dit verschijnsel voor buitenstaanders nog onzichtbaarder heeft gemaakt. Schram en Peters laten hiermee een grote kans liggen. Subtiliteit blijkt helaas niet alleen een probleem in de modernisering van het verhaal, maar feitelijk over de gehele linie. Vooral de eerste helft zit vol scènes waarvan binnen enkele seconden te voorspellen is waar deze op uit zullen draaien. Prekerigheid steekt dan ook geregeld de kop op en diverse personages blijken niets anders dan onhandige stereotypen. Daarbij is het acteerwerk van de jonge cast soms wat onevenwichtig, al blijken de centrale pestkop, slachtoffer en buitenstaander zich gelukkig bijzonder goed van hun taak te kwijten. Als echter na driekwart het verhaal een interessant omslagpunt bereikt, gaat het ineens de goede kant op. Vanaf dan tot aan de aftiteling doet Schram bijna alles goed en weet hij het punt van het verhaal bijzonder sterk over te brengen. Daarmee zien we maar weer dat een goed einde een tot dan toe matige film nog altijd naar een voldoende kan stuwen."

Fabian Melchers op NeerlandsFilmdoek.nl op 18 juni 2013: "In de eerste minuten van Spijt! weet je al hoe laat het is. De gezette tiener Jochem wordt als laatste bij de gymles gekozen en na afloop nog eens extra getreiterd. Klasgenoten kijken schaapachtig toe, de hippe gymdocent ziet de problemen als speelse geintjes. Iedereen kiest de weg van de minste weerstand in dit herkenbare jeugddrama. Niet alleen buitenstaanders gaan de lastige situaties uit de weg. In feite heeft Jochem, die smekend om zich heen kijkt of iemand wil inspringen, eenzelfde instelling. En wat te denken van het groepje pestkoppen, dat zich alleen richt op het makkelijkste slachtoffer in de klas. De enige twee die wel voor verandering proberen te zorgen zijn klasgenoten David en Vera. Maar ook zij hebben het net als iedere tiener al druk genoeg met hun eigen sores. Het is dus maar de vraag of het steeds naarder wordende pestgedrag echt de kop in kan worden gedrukt. Al vanaf zijn eerste Carry Slee-verfilming laat Dave Schram zien dat hij nauw betrokken is bij de jeugd van tegenwoordig. Dat leverde aardige films op, maar gechargeerd kwamen ze soms wel over. In Radeloos bijvoorbeeld, waarin de hoofdpersoon zijn schuldgevoel om de dood van zijn vader wegdrinkt, terwijl zijn vriendin zo graag fotomodel wil worden dat ze verschijnselen van anorexia begint te vertonen. Dat Schram de jeugd een boodschap wilde geven over rouwverwerking, alcoholisme en anorexia viel te prijzen, maar het voelde wel wat geconstrueerd aan. In Spijt! is dat anders. Alles draait hier om één situatie, waarbij ieder personage wel op de een of andere manier betrokken is. Doordat de film meer kiest voor één duidelijke richting, is er meer ruimte is om het drama van verschillende kanten te laten zien. Het is genuanceerder, en daardoor ook begrijpelijker. Prettig is ook dat de kijker niet te veel bij de hand wordt genomen en richting een uitgesproken boodschap wordt gestuurd (het iets te dik aangezette muziekgebruik daar gelaten). Spijt! is meer observerend en komt niet met directe oplossingen, zodat het publiek ook zelf wat te doen krijgt. Conclusie: de zesde Slee-film is de beste uit de reeks geworden. Hij is harder en somberder, maar ook herkenbaarder en daardoor aangrijpender. Meer nog dan de vorige verfilmingen zal
Spijt! jongeren wel aan het praten krijgen."

Officiële themasong: Hou me vast van Brahim Fouradi en Fabienne Bergmans: http://www.youtube.com/watch?v=AweT9eQ8hHY.
Site: http://www.spijtdefilm.nl
Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=q3sOlOMTcNs
IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2472432/
Première: 20 juni 2013
K-95 minuten